Koalicija 27 koja okuplja 20 organizacija civilnog drustva sa ciljem pracenja procesa pregovora u okviru pregovarackog poglavlja 27 pozdravlja potvrdjivanje odnosno ratifikaciju Pariskog klimatskog sporazuma cime se Crna Gora pridruzila ostatku medjunarodne zajednice i potvrdila da ce ispuniti ono sto se obavezala kao članica UN-a, potpisivanjem Pariskog sporazuma, a to je da ce smanjiti emisije gasova sa efektom staklene bašte.
Ono što je bitna razlika Pariskog sporazuma u odnosu na sve prethodne dogovore i protokole je da je ovaj sporazum obavezujući i donosi kvantifikovanu obavezu smanjenja emisija za sve države članice Konvencije Ujedinjenih nacija o promjeni klime (UNFCCC). Pariski sporazum je okončao naš ugodan status tzv. “ne-Aneks I” države, tj. zemlje u razvoju, koji smo obilato koristili proteklih decenija u opravdanjima da ništa ne preduzmemo na smanjenju emisije gasova sa efektom staklene bašte.
Tako da ovoga puta, uz formalno potvrđivanje sporazuma, Crna Gora mora da se priprema i za njegovu primjenu. To podrazumjeva usklađivanje nacionalne klimatske i energetske politika sa ciljevima Pariskog sporazuma i legislativom Evropske Unije.
U tom cilju je potrebno izraditi dugoročnu niskokarbonsku strategiju razvoja, do 2050. godine, na osnovu koje treba pristupiti zajedničkoj reviziji Strategije razvoja energetike kao i Strategije o klimatskim promjenama. Naime, ove strategije treba da reflektuju činjenicu da su klima i energetika “dvije strane istog novčića” te ih tako treba razraditi u okviru jedinstvenog Nacionalnog klimatskog i energetskog plana do 2030. godine, po uzoru na EU predlog ovakvog plana u okviru Upravljanja Energetskom Unijom.
Iz toga razloga pozivamo Ministarstvo Ekonomije da iskoristiti proces ažuriranja aktuelne Strategije razvoja energetike do 2030 koji je predvidjen za 2018. godinu i značajno je revidira i uskladi sa klimatskim politikama Crne Gore i EU ali i obavezama preuzetim potpisivanjem Pariskog klimatskog sporazuma.
Ovako formulisani Nacionalni klimatsko-energetski plan u sebi treba praktično da sadrži i reviziju nacionalnog određenog doprinosa (INDC) prema Okvirnoj konvenciji UN o klimatskim promjenama (UNFCCC) u cilju njegovog poboljšanja i usklađivanja sa ciljevima EU u ovoj oblasti. Revidirani INDC treba podnijeti UNFCCC-ju do 2020. godine.
Naime, iako se čini ambicioznim I takvim predstavlja javnosti, crnogorski INDC odnosno cilj za smanjenje emisija GHG koji predviđa njihovo smanjenje za 30% u odnosu na baznu 1990. godinu, u praksi zapravo znači porast emisija u odnosu na trenutne vrijednosti. Naime usljed drastičnog pada privrednih aktivnostu od 1990. godine naovamo, Crna Gora u 2013. godini bilježi emisije GHG manje za oko 40 % u odnosu na 1990, tako da obećano smanjenje od 30% u okviru INDC u praksi ustvari omogućava rast emisija u odnosu na trenutno stanje za nekih 10%.
Stoga i crnogorski cilj za smanjenje emisija GHG treba da budu u skladu sa ciljevima EU, koja trenutno teži tome da se emisije smanje za najmanje 40% do 2030. godine u poređenju sa nivoima iz 1990. godine.
Crna Gora kao kandidat za članstvo u EU ne smije više ignorisati činjenicu da je u Evropi već uveliko započeo proces energetske tranzicije i očigledno je da će se nastaviti zbog čega će i u Regionu Jugoistočne Evrope morati doći do promjene energetske paradigme, uglavnom pod uticajem obaveza koje proizilaze iz procesa pridruživanju EU kao i djelovanja tržišnih pritisaka na sadašnje ključne aktere, posebno u elektroenergetskom sektoru.
Zemlje koje se nadaju ulasku u EU moraju preći na održive, obnovljive izvore energije i značajno unaprijediti energetsku efikasnost i sa tim se treba početi odmah.Stoga budućnost Crne Gore u EU zavisi između ostalog i od odluka i koraka koje ćemo preduzeti najskorije u cilju uskađivanja klimatskih I energetskih politika sa politikama EU.
NVO Green Home je sa članovima Koalicije 27 danas organozovala performans “ Ni kameno doba nije završeno zato što je nestalo kamena” i tom prilikom podijelili članovima Parlamenta Crne Gore liflete kojima smo ih pozvali da u duhu javnog interesa i održive budućnosti Crne Gore glasaju za ratifikaciju Pariskog sporazuma.